Ineke van Herwijnen, onderzoeker Wageningen, met haar hond Bronx, een terrier-kruising © foto Hugh Jansman (rechtenvrij)

Niet elke baas past bij zijn hond

Lezers en hun hondenWAGENINGEN - Ineke van Herwijnen ziet het te vaak gebeuren. Mensen die een hond kiezen zonder goed na te denken wat het dier van ze vraagt. Ze gaan verkeerd met de hond om waardoor het beestje agressief wordt en gaat bijten. Of de hond gaat heel veel blaffen. Als eigenaren het dier niet leuk meer vinden, brengen hem naar het asiel.

Bettine Winters 31-08-17, 10:58 Laatste update: 04-09-17, 19:29

Van Herwijnen werkt bij de Hondenbescherming en ziet veel verlaten honden voorbij komen. Daar wil ze een einde aan maken. Daarom doet ze aan de Wageningen Universiteit promotieonderzoek naar opvoedstijlen bij honden en pleit ze voor een verplichte cursus voor hondeneigenaren.

,,Voor elk kind is er één optimale opvoedstijl. Mijn theorie is dat dat voor honden ook geldt en dat de opvoedstijl die een eigenaar gebruikt van invloed is op hoe de hond zich voelt en gedraagt.” Als deze theorie klopt, moet het gemakkelijker worden om een goede match tussen honden en mensen te maken. ,,Je kunt mensen dan bijsturen voor het misgaat.”

Vier manieren van opvoeden

Ze gaat er in haar onderzoek vanuit dat er vier opvoedstijlen zijn: gezaghebbend, autoritair, toegeeflijk en verwaarlozend. Iemand die toegeeflijk is, kan beter geen Duitse herder in huis nemen, maar een softer hondje, zoals een cocker spaniel, zegt de onderzoekster. Herders zoeken graag grenzen op en hebben een baas nodig die goed duidelijk maakt wat wel en niet mag. ,,Border collies hebben heel veel energie. Met die honden moet je sporten en werken.”

Border collies hebben heel veel energie; met die honden moet je sporten en werken

Karakter

Het ras zegt al veel over het gedrag van een hond, maar elke hond heeft zijn eigen karakter om rekening mee te houden. Van Herwijnen: ,,Een hond die snel leert, leert ook gauw de verkeerde dingen. Ook is de ene hond vriendelijker naar mensen en andere dieren dan de ander.”

Volgens Van Herwijnen is voor honden de gezaghebbende stijl optimaal. Wie gezaghebbend is, accepteert dat een hond buiten wil lopen en door de modder wil rollen, maar stelt ook grenzen. Ze vindt dat hondenscholen een belangrijkere rol moeten gaan spelen. Nu leren cursisten vooral hoe ze hun hond moeten laten zitten en meelopen aan de lijn, maar te weinig over hoe je in het dagelijks leven met je hond moet omgaan. Wat doe je als je hond tegen mensen opspringt of als hij een ‘gek half uurtje’ heeft? Moet je dat afstraffen of niet?

Verplichte cursus

We vinden het heel normaal dat we een rijbewijs halen voor we in de auto stappen, maar met een hond bevind je je ook in het maatschappelijk verkeer

Iedereen die aan een hond wil beginnen, zou eerst op een cursus moeten, vindt de onderzoekster. Als het aan haar ligt, zouden hondenbezitters jaarlijks naar een soort opfriscursus moeten. ,,We vinden het heel normaal dat we een rijbewijs halen voor we in de auto stappen, maar met een hond bevind je je ook in het maatschappelijk verkeer. Mensen moeten weten waar ze aan beginnen, want ze gaan anderen confronteren met hun hond. Er wordt nu nog te vaak gedacht: een hond is gezellig of leuk voor de kinderen. Of ze kiezen de hond, omdat hij mooi bij de bank past.”

Tekst gaat verder onder het kader.

Zo kies je de juiste hond uit een nest
Mountain View 1. Kijk naar het karakter en gedrag van de ouders, dat zegt veel over de pup. Als je een hond wilt die niet blaft, zit je niet goed met ouders die blaffen. Enerzijds omdat de pup het geblaf van zijn ouders aanleert, maar ook omdat het in de genen zit.

2. Vraag om een puppietest. In zo’n test worden de eigenschappen van de pups in een nest getest. Het hondje dat onderzoekend is, zal ook als volwassen hond ondernemend zijn. Als je een hond wilt die rustig meegaat in het gezin, dan kun je beter het hondje kiezen dat rustig bij de onderzoekers blijft zitten.

3. Hormonen bepalen het gedrag van een reu en een teef. Reuen zoeken doorgaans eerder het conflict op en zijn zelfstandiger en teven zijn vaak wat feller en zijn aanhankelijker. Een gecastreerde reu kan rustiger worden, maar doordat de testosteronproductie stopt kan een reu ook onzekerder en daardoor agressief worden.

Lezers en hun honden

'Voor dit ras is de training een groot feest'

Suzan Hoksbergen-Geers en Woody. © eigen foto

Wie: Suzan Hoksbergen-Geers (43) uit 's- Heerenberg

Met: Woody, een Nederlandse Schapendoes van 7,5 jaar

,,Onze Does hóórt bij ons gezin. Samen hebben we twee jaar lang een intensieve, leerzame hondentraining gevolgd. Voor dit levendige, spontane ras is de training een groot feest. Ze zijn leergierig en houden van actief bewegen. Door een duidelijke consequente opvoeding creëer je een zeer sociale liefdevolle viervoeter voor het leven.’’

‘Pip slaapt ’s nachts in mijn armen’

Wie: Bas Nelissen (42) uit Nijmegen

Met: Pip, een kruising tussen een mini pinscher en een dwergschnauzer van 2 jaar

,,Eigenlijk wilde ik een grote, stoere bouvier, maar via via hoorde ik dat er een gezin was met een huis vol honden en katten waar een paar dieren weg moesten. Daar was Pip bij, een heel klein minipupje. Ik ben helemaal voor dit beestje gevallen. Misschien oogt het raar, zo’n grote man met een klein froemeltje van 2,8 kilo, maar ik kan net zo met haar ravotten en spelen als met een grote hond. Ze gaat overal met me mee naartoe. Soms stop ik haar in mijn jas en ’s nachts slaapt ze bij mij in bed, in mijn armen. We zijn samen naar een puppycursus geweest. Dat was goed om haar te socialiseren, zodat ze luistert en naar me toe komt.”

'Zacht, anders gooit ze de kont tegen de krib'

Wie: Carolien Brons (37) uit Culemborg

Met: Zoë, een Friese Stabij van 5 jaar

,,Consequent zijn, rust geven en regelmaat. Zachte opvoeding. Bij een harde opvoeding gooit een stabij haar kont tegen de krib.’’

‘Saar heeft een heel eigen willetje’

Wie: Marye Tholen (28) uit Nijmegen.

Met: Saar, een kruising tussen een border collie en een Friese stabij van 1,5 jaar.

,,Mijn vriend en ik wilden graag een actieve hond om mee te wandelen. We vonden een nest op Marktplaats en toen we gingen kijken, kwam Saar op ons af. We waren meteen verkocht. Ze heeft een strakke opvoeding gehad, want Saar heeft een heel eigen willetje. Ze is dol op water, ruikt dat al op kilometers afstand en dan wil ze er naartoe. Als ze aan de lijn trekt, gaan we stilstaan en moet ze eerst terugkomen en naast ons gaan zitten. Daarna lopen we verder. Omdat we consequent zijn, is ze nu een gemakkelijke hond. Mijn ouders hadden ook altijd honden en gingen naar puppycursus. Met Saar hebben we dan niet gedaan, maar we hebben wel een boek gelezen met tips: Puppy’s voor dummies.”

'Cesar is dol op ballen; dat is voor hem vaak al genoeg beloning'

Wie: Cecile Heupink (57) uit Nijmegen.

Met: Cesar, een kruising border collie/sheltie van 4,5 jaar.

,,Een hond zorgt ervoor dat we in het hier en nu blijven. Een roedelleider, wat bij een huishond de baas moet zijn, is kalm en assertief. Zorg ervoor dat je hond veel beweging krijgt. Verder is de socialisatie van honden heel belangrijk. Dat betekent dat ze in de ruimste zin van het woord met de 'wereld' in aanraking moeten komen. Laat ze van jongs af aan ook veel met soortgenoten spelen. Natuurlijk wel vooraf checken of deze honden goed zijn opgevoed en betrouwbaar zijn. Door consequent steeds maar weer met je hond te oefenen en te belonen krijgt hij steeds meer vaardigheden. Cesar is dol op ballen. Dat is voor hem vaak al genoeg beloning. Andere honden zijn gevoeliger voor het krijgen van een lekker brokje. Als een hond te weinig beweging krijgt is het ook moeilijker voor hem om zich te kunnen concentreren en de discipline op te brengen om te luisteren. Net als mensen is het belangrijk om zich nuttig te voelen. Na goed werken is het heerlijk om te knuffelen en geknuffeld te worden.’’

‘De buitenwereld vond onze bouviers gevaarlijk’

Inge tuinman en hond Rebbel. © Rolf Hensel

Wie: Inge Tuinman (41) uit Bemmel.

Met: Rebbel, een Australian shepherd van 4 jaar.

,,Rebbel is onze derde hond. De vorige twee waren bouviers, leuke, goede honden, maar de buitenwereld vond ze er gevaarlijk uitzien. Toen we kinderen kregen en er steeds meer vriendjes over de vloer kwamen, hebben we daarom voor een Australian shepherd gekozen. Ik wil graag een hond uit de herder-rasgroepen, omdat ze gericht zijn op samenwerken met hun baas. Rebbel oogt wat aaibaarder en is ook wat kleiner dan een bouvier. Toch is het gedrag van een bouvier rustiger en stabieler. Een Australian shepherd is veel gevoeliger voor prikkels en enthousiaster. Ik heb Rebbel zo stabiel mogelijk gemaakt. We zijn naar verschillende hondentrainingen gegaan en ze luistert goed. Ze komt als ik haar roep en kan haar altijd los laten lopen.”

'Yindi is mijn lieve maatje én mijn collega'

Wie: Sanne Wunderink uit Arnhem.

Met: Yindi, een labrador van 1,5 jaar.

,,Yindi is mijn lieve maatje waar ik veel mee wandel, speel en ze is tevens ook mijn collega. Ik ben sinds kort mijn coachpraktijk gestart: Sanshine Kinder- en Jongerencoaching. Yindi en ik hebben samen een opleiding gevolgd om kinderen te coachen en begeleiden in het ontwikkelen van meer zelfvertrouwen, zelfinzicht en weerbaarheid. Ik heb Yindi met dat idee ook gekozen en opgevoed.’’

'Ik voel me gezegend dat ik haar niet heb laten aan'

Wie: Carlijn van Maanen uit Tiel

Met: Byouix, een Chihuahu van 5 jaar.

,,Byouix werd op 1 oktober 2012 geboren in een nestje van vier, uit een keizersnede. Drie pups waren vergeleken met Byouix erg groot. Ik heb zeker 10 minuten mijn best moeten doen deze piepkleine pup op gang te krijgen. Na elke dag wegen zag ik haar gewicht langzaam achteruit gaan terwijl de rest van de pups met sprongen vooruit gingen. Na een hulpkreet aan de dierenarts via de telefoon vertelde hij mij: 'laat het maar gaan je kunt niks doen ze is nou eenmaal de zwakste uit het nest en ze gaat het niet halen'. Ik weet nog goed wat ik dacht: 'nooit zal ik dit zomaar opgeven!'. Ik ben haar gaan voeden en zag haar gewicht langzaam aan omhoog gaan. Ik zette mijn wekker sliep op een luchtbed naast de werpkist en ging eruit om haar te voeden.’’

,,Byouix reageerde trager, begreep niet goed wat ik van haar wilde als ik haar op een krantje zetten om een plasje te kunnen doen. Ze plaste of poepte in een hoekje van de bank. Ze piepte veel, reageerde compleet anders op signalen en ze vroeg veel aandacht. Overal waar ik was was Byouix. terwijl de andere pups verhuisden naar een nieuw baasje, bleef Byouix bij ons. Met heel veel geduld heb ik haar leren zitten en het koste mij 1,5 jaar om haar zover te krijgen dat ze alles buiten deed. De dierenarts constateerde dat ze een geestelijke beperking heeft. Een dapper piepklein hondje dat mij overal volgt en dat luistert als de beste.’’

,,Het zal altijd mijn zorgenkindje blijven en altijd een pup blijven in haar hoofd maar wat voel ik mij gezegend elke dag dat ik naar mijn hart heb geluisterd en haar niet heb laten gaan.’’